در شهر ري، آرامگاه و زيارتگاهي وجود دارد كه بر فراز يك كوه و نزديكي يك چشمه قرار گرفته است. اين آرامگاه كه شاخصه‌هاي معماري سنگي را در خود دارد، كه به زيارتگاه بي‌بي شهربانو شهرت يافته است. كتيبه موجود در اين زيارتگاه، و باور مردم شهر ري، اين مقبره از آن شهربانو همسر امام سوم شيعيان، حضرت حسين بن علي است. در اين هتل سعدي تهران زمينه داستاني تخيلي وجود دارد كه خلاصه آن چنين است: «در حادثه كربلا همسر امام حسين بر ذوالجناح سوار مي‌شود و به همراه امام حركت مي‌كند تا به محل مورد نظر مي‌رسد و چون در اين مكان، كوه در مقابل وي قرار مي گيرد پناهي را نمي‌بيند، ناخودآگاه نام كوه را به زبان مي‌آورد. به اين صورت در كوه شكافي شكل مي‌گيرد و شهربانو داخل كوه شده، كوه بسته مي‌شود».اين داستان در كتاب ابي‌مخنف نيز آمده است. محمدباقر بهبودي مصحح ناسخ التواريخ اين داستان را از اساس تخيلي و افسانه‌اي دانسته و انتساب آن را به بي‌بي شهربانو رد كرده و مزار را متعلق به يك دختر كدخدا و حدود ۳۰۰ سال پيش از زمان مولف، دانسته است.اگرچه در اين محل كتيبه‌اي وجود دارد و باور اكثر مردم بر اين است كه اين زيارتگاه مربوط به همسر امام سوم شيعيان است، اما بررسي‌هاي نويسنده و محقق معروف تاريخ، يعني مري بويس چيز ديگري را نشان مي‌دهد. نتيجه تحقيقات مري بويس روي اين آرامگاه در مجله بررسي‌هاي تاريخي منتشر شد و ايشان در اين تحقيقات خود، چنين نتيجه گرفتند كه معماري سنگي اين زيارتگاه بسيار قديمي‌تر از قرون اوليه اسلامي است و ساخت آن به دوره باستان و عهد ساسانيان مي‌رسد. رزرو هتل سعدي تهران معماري اين زيارتگاه از نظر خانم بويس كاملا شبيه به نيايش‌گاه‌هاي اناهيد بوده است. از اين‌رو وي نتيجه گرفته است كه عنوان «شهربانو» براي ايزدبانو اناهيد به كار رفته و در مفهوم اين بوده كه اناهيد بانوي اين شهر است. قرار گرفتن اين زيارتگاه در كنار چشمه آب و ذكر آن در برخي منابع باستاني را مري بويس دليل ديگري بر اين دانسته كه اصل بنا مربوط به ايزدبانو اناهيد الهه آب‌ها و باروري بوده است.
در شهر ري، آرامگاه و زيارتگاهي وجود دارد كه بر فراز يك كوه و نزديكي يك چشمه قرار گرفته است. اين آرامگاه كه شاخصه‌هاي معماري سنگي را در خود دارد، كه به زيارتگاه بي‌بي شهربانو شهرت يافته است. كتيبه موجود در اين زيارتگاه، و باور مردم شهر ري، اين مقبره از آن شهربانو همسر امام سوم شيعيان، حضرت حسين بن علي است. در اين هتل سعدي تهران زمينه داستاني تخيلي وجود دارد كه خلاصه آن چنين است: «در حادثه كربلا همسر امام حسين بر ذوالجناح سوار مي‌شود و به همراه امام حركت مي‌كند تا به محل مورد نظر مي‌رسد و چون در اين مكان، كوه در مقابل وي قرار مي گيرد پناهي را نمي‌بيند، ناخودآگاه نام كوه را به زبان مي‌آورد. به اين صورت در كوه شكافي شكل مي‌گيرد و شهربانو داخل كوه شده، كوه بسته مي‌شود».اين داستان در كتاب ابي‌مخنف نيز آمده است. محمدباقر بهبودي مصحح ناسخ التواريخ اين داستان را از اساس تخيلي و افسانه‌اي دانسته و انتساب آن را به بي‌بي شهربانو رد كرده و مزار را متعلق به يك دختر كدخدا و حدود ۳۰۰ سال پيش از زمان مولف، دانسته است.اگرچه در اين محل كتيبه‌اي وجود دارد و باور اكثر مردم بر اين است كه اين زيارتگاه مربوط به همسر امام سوم شيعيان است، اما بررسي‌هاي نويسنده و محقق معروف تاريخ، يعني مري بويس چيز ديگري را نشان مي‌دهد. نتيجه تحقيقات مري بويس روي اين آرامگاه در مجله بررسي‌هاي تاريخي منتشر شد و ايشان در اين تحقيقات خود، چنين نتيجه گرفتند كه معماري سنگي اين زيارتگاه بسيار قديمي‌تر از قرون اوليه اسلامي است و ساخت آن به دوره باستان و عهد ساسانيان مي‌رسد. رزرو هتل سعدي تهران معماري اين زيارتگاه از نظر خانم بويس كاملا شبيه به نيايش‌گاه‌هاي اناهيد بوده است. از اين‌رو وي نتيجه گرفته است كه عنوان «شهربانو» براي ايزدبانو اناهيد به كار رفته و در مفهوم اين بوده كه اناهيد بانوي اين شهر است. قرار گرفتن اين زيارتگاه در كنار چشمه آب و ذكر آن در برخي منابع باستاني را مري بويس دليل ديگري بر اين دانسته كه اصل بنا مربوط به ايزدبانو اناهيد الهه آب‌ها و باروري بوده است.
پراتسوم